Jandarmanın adli görevlerinin ifası esnasında bilim ve teknolojinin getirdiği tüm imkânların kullanılması, bilimsel teknik ve usullerle suç ve suç delillerinin incelenmesini ve çözümlenmesini sağlayarak Jandarmanın adli görevlerindeki etkinliğin artırılması amacıyla 21 Aralık 1987 tarihli Jandarma Genel Komutanlığı onayı ile Kriminâl Lâboratuvar kurulması çalışmalarına başlanması, Kriminal Daire Başkanlığı’nın bugünkü yapısında kurulması bakımından temel teşkil etmiştir.
Bu kapsamda lâboratuvar için gerekli olan cihaz ve malzeme ihtiyaçları tespit edilmiş ve bu alanda gereksinim duyulan nitelikli personelin temini faaliyetlerine başlanmıştır. İhtiyaçların tedariki ve eğitim faaliyetlerinin tamamlanmasını müteakip Kriminal Daire Başkanlığı, Anıttepe Jandarma Kışlası/Ankara’da 10 Nisan 1993 tarihinde altı lâboratuvar halinde (Parmak İzi, Grafoloji ve Sahtecilik, Patlayıcı Maddeler, Balistik, Kimya ve Biyoloji) hizmet vermeye başlamıştır. 1994 yılında ise Teknik Fotoğraf Film ve Ses Analiz Lâboratuvarı kurulmuştur. 2005 yılında; Jandarma Kriminâl Daire Başkanlığı, Ankara Beytepe'de inşa edilen hizmet binasına taşınmıştır. 2007 yılında Bilişim Lâboratuvarları ve 2011 yılında Yapay İzler İnceleme Lâboratuvarlarının kurulmasıyla bugünkü yapısına kavuşmuştur.
Kriminâl faaliyetlerin yaygınlaştırılması kapsamında; 1994 yılında Van,2005 yılında Aydın ve 2014 yılında ise İstanbul Jandarma Kriminal Lâboratuvar Amirlikleri teşkil edilerek faaliyetlerine başlamıştır.
JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI KRİMİNAL SİSTEMİ
Türkiye genelinde kurulan Jandarma Kriminal Sistemi; uzmanlık alanlarına giren konularla ilgili idari soruşturma veya adli soruşturma ve kovuşturmalarda elde edilen ve usulüne uygun olarak gönderilen bulguları, bilimsel yöntemlerle inceleyerek adlî ve idari makamlara yardımcı olmak maksadıyla, Jandarma Genel Komutanlığı karargahından İlçe Jandarma Komutanlığı seviyesine kadar kurulmuştur.
Bu sistem kapsamında; Ankara’da Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı, bölgesel ihtiyaçlar dikkate alınarak 1994 yılında Van’da, 2005 yılında Aydın’da ve 2014 yılında İstanbul’da Jandarma Kriminal Lâboratuvar Amirlikleri teşkil edilmiştir.
Ayrıca; 81 İl Jandarma Komutanlığı ile nüfus yoğunluğu, sorumluluk alanı, yüz ölçümü, asayiş, terör, ulaşım, turizm, olay yoğunluğu, gibi etkenlere göre ihtiyaç duyulan İlçe Jandarma Komutanlıkları bünyesinde Olay Yeri İnceleme Timleri ve patlayıcı madde olaylarının yoğunlaştığı illerde Patlayıcı Madde İmha Timleri teşkil edilmiştir.
Olay yerinden mahkeme safhasına kadar icra edilen tüm kriminal faaliyetleri standart hale getirmek, kriminal lâboratuvarlarda çalışan personelin gelişen teknolojiye paralel eğitim seviyesini yükseltmek ve lâboratuvar çalışanları arasındaki bilgi alış verişini sağlamak maksadıyla, 1995 yılında kurulan Avrupa Kriminal Lâboratuvarlar Organizasyonu (ENFSI)’na Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı 1998 yılında üye olmuştur.
1. Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı
Olay yerlerinden elde edilen bulguları inceleyerek bilirkişi raporu tanzim etmekle görevli Kriminal Daire Başkanlığı; aynı zamanda, suç ve suçlu ile mücadelede adli bilimler konusunda Jandarma Genel Komutanlığının bilimsel karargâhı olarak görev yapmaktır.
a. Kuruluşu;
Kriminal Daire Başkanlığı; İdari Birimler, Eğitim Şube ve Bilimsel Araştırma ve Destek Birimleri, Narkotik Madde Analiz Şube Müdürlüğü ile İnceleme ve Analiz Faaliyetlerinin Yürütüldüğü Merkez, Aydın, İstanbul ve Van Kriminal Lâboratuvar Amirliklerinden oluşmaktadır.
b. Görevleri;
Kriminal Daire Başkanlığının görevleri;
(1) Adli makamlar ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından gönderilen bulguları;
(a) Bilimsel usullerle incelemek,
(b) Bilirkişi raporlarını düzenlemek,
(c) Yürürlükte bulunan mevzuatlara göre arşiv kayıtlarını tutmak,
(2) Önemli olaylarda Olay Yeri İnceleme Timlerini takviye etmek amacıyla lâboratuvar personeli görevlendirmektir.
2. Olay Yeri İnceleme Timleri (OYİT)
OYİT’ler, Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine olay yerinin sistematik incelemesini yapmakta ve topladığı delilleri usulüne uygun ambalajlayarak cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda ilgili lâboratuvara incelenmek üzere göndermektedir.